AN CUNG NGƯU HOÀNG HOÀN LÀ GÌ?
an Cung Ngưu Hoàng Hoàn (tiếng Trung gọi là 安宫牛黄丸, phiên âm Angongniuhuang) là một bài thuốc đông y có nguồn gốc từ y học cổ truyền của Trung Quốc được bào chế thành dạng viên hoàn. Bài thuốc này do danh y Ngô Đường, một danh ý nổi tiếng từ Đời Thanh, là người viết ra cuốn sách Đông y nổi tiếng "Ôn Bệnh Điều Biện " .
An Cung Ngưu Hoàng hoàn là một sản phẩm trong Đông Y được kết hợp từ các dược liệu dựa theo công thức bào chế truyền thống. Dùng để hỗ trợ cấp cứu và hỗ trợ điều trị đột quỵ, nhồi máu não cực kì hiệu quả và nhanh chóng. Ngoài ra An Cung Ngưu Hoàng Hoàn còn được dùng để phòng các bệnh liên quan đến tim mạch, cao huyết áp, rối loạn tiền đình, đau nửa đầu,..... đó đó nó còn được gọi với cái tên là " thần dược" cho con người.
Trong thành phần của 1 viên an cung ngưu gồm có ngưu hoàng, sừng trâu, trân châu, hùng hoàng, ... bí quyết lựa chọn và chế biến 11 vị dược liệu quý hiếm này do danh y Ngô Cúc Thông sáng chế. Hiện nay chỉ có Đồng Nhân Đường mới nắm giữ được công thức này chính xác và cũng là nhà sản xuất an cung ngưu hoàng hoàn duy nhất tại Trung Quốc đạt đúng quy chuẩn, đúng liều lượng.
Hiện nay trên thị trường Việt Nam có 2 dòng an cung ngưu chính đó là an cung trung quốc, an cung hàn quốc và nhiều loại sản phẩm khác nhau với thành phần và tỉ lệ phối hợp các dược liệu có sự thay đổi tùy vào đơn vị sản xuất. Về cơ bản, các thành phần chính sẽ vẫn được giữ nguyên nên bản chất tác dụng của sản phẩm sẽ không bị thay đổi. Một số loại an cung ngưu hoàng hoàn tốt nhất như an cung rùa Vàng, Hộp thiếc đỏ, đai vàng, vũ hoàng thanh tâm, kiện não hoàn...
TÁC DỤNG CỦA AN CUNG NGƯU HOÀNG HOÀN LÀ GÌ?
Theo đông y
1. Tác dụng chống co giật, giải độc
Cuốn “Bản kinh” – một trong những cuốn sách y học cổ truyền nổi tiếng nhất tại Trung Quốc ghi chép rất tỉ mỉ về công dụng của an cung ngưu hoàng hoàn với tác dụng chống co giật, giải độc cho cơ thể.
Nhờ các thành phần ngưu hoàng, chu sa, hoàng liên... trong an cung ngưu hoàng hoàn tác động lên các cơ quan nội tác giúp “nhiệt thịnh kinh hoảng” từ đó thanh nhiệt, giải độc, trấn kinh khai khiến, trừ đàm, bổ phổi, phế, chống viêm tiêu thủng rất tốt với người huyết áp cao, mắc các bệnh đột quỵ, biến chứng đột quỵ, sử dụng đúng cách giảm co giật, từ đó giảm biến chứng, cơ thể nhanh được hồi phục hơn, phòng ngừa nguy cơ đột quỵ.
2. Tác dụng hỗ trợ điều trị sau đột quỵ
Cuốn “Thần nông bản thảo” ghi chép lại lời của thần y Biển Thước (401 310 TCN, Trung Quốc): Sử dụng an cung ngưu hoàng hoàn để hỗ trợ điều trị đột quỵ. Chính thần ỳ Biển Thước là người sử dụng ngừu hoàng (một loại dược liệu trong bài thuốc an cung) cho người hàng xóm khi bị đột quỵ, từ đó ông đưa ra kết luận: “do ngưu hoàng được ngâm trong túi mật của bò suốt 1 thời gian dài nên tính Hàn của nó thấu tới tim gan người vệnh, có thể lọc tim, thông mạch, điều hòa gan và hỗ trợi điều trị bệnh liệt”. Nhờ vậy, người bị tai biến sau đột quỵ, gặp các biến chứng sau đột quỵ như: liệt, méo miệng, không nói được, khó khăn trong di chuyển, đi lại, chân tay dần teo tóp... có thể sử dụng an cung ngưu hoàng hoàn để cải thiện dần dần và nâng cao nhận thức.
Các thành phần dược liệu trong viên an cung ngưu hoàng hoàn
3. Tác dụng an thần, trấn tĩnh
Bài thuốc An cung ngưu hoàng hoàn do Thái y Vạn Toàn (nhà Minh) nghiên cứu ra, chuyên dùng trong Hoàng cung, thời nhà Thanh được Ngô Đường (Ngô Cúc Thông) gia giảm thêm 1 số dược liệu theo đơn thuốc Vạn Toàn nên có thêm tác dụng an thần, trấn kinh, khai khiếu cũng như khai thông trí não, thúc đẩy tuần hoàn lưu thông, giảm căng thẳng trí não, từ đó giảm các triệu chứng mệt mỏi, hoa mắt, buồn nôn, xây xẩm mặt mày bên ngoài.
KHUYẾN CÁO:
1. Tuy nhiên các thầy thuốc đông y ngay cả nhà sản xuất an cung ngưu vẫn khuyên người bệnh không được dùng an cung tùy tiện mà cần có sự tham vấn của bác sĩ để tránh gây biến trứng hoặc phản tác dụng của sản phẩm. Thận trọng và cảnh bảo ở bệnh nhân có tình trạng dị ứng với bất kì thành phần nào của thuốc.
2. Bác sĩ Ninh Hồng có bài đăng “Các trường hợp không được dùng An cung ngưu hoàng hoàn” trên báo suckhoedoisong.vn số ra ngày 30/10/2019 ý kiến: Trên thực tế An cung ngưu hoàng hoàn dùng để cấp cứu bệnh nhân đột quỵ xuất huyết não, một số bệnh nhân hôn mê uống đã hồi tĩnh và bình phục nhưng có nhiều trường hợp uống không qua khỏi. Vì vậy an cung ngưu không phải là thần dược chữa mọi trường hợp đột quỵ, nên không thể dùng cho tất cả trường hợp, phải tham khảo ý kiến bác sĩ.
Theo Tây y
Nhiều cuộc nghiên cứu về tác dụng an cung ngưu hoàng hoàn đã được thực hiện và tiến hành ở trên chuột.
Tác dụng trấn tĩnh, chống co giật
Cuộc nghiên cứu này được tiến hành trên loài chuột, các nhà nghiên cứu đã cho chuột uống an cung ngưu hoàng hoàn hoặc tiêm trực tiếp vào ổ bụng. Kết quả cho thấy an cung ngưu hoàng làm giảm sự hưng phấn, chống co giật của amphetamin, ức chế hệ thống thần kinh và kéo dài thời gian gây ngủ của phenobarbital và pentothal.
Tác dụng giải nhiệt
Thí nghiệm được tiến hành trên những con thỏ đã bị gây sốt bằng vi khuẩn. Kết quả chứng minh an cung ngưu hoàng hoàn có tác dụng giảm nhiệt rất nhanh. Đối với các trường hợp thân nhiệt tăng cao do sốt thì dùng an cung ngưu hoàng làm cho cơ thể hạ nhiệt nhanh.
Tác dụng chống viêm - tiêu thũng
Với tình trạng ở những con chuột bị viêm, khi dùng an cung ngưu hoàng hoàn cho thấy tác dụng chống viêm, ức chế quá trình hình thành viêm rõ rệt. Ngoài ra An cung ngưu hoàng hoàn còn có tác dụng làm tăng tỉ lệ % thực bào, kích thích khả năng thực bào của đại thực bào, làm cho đại thực bào to ra và gia tăng số lượng các túi thực bào.
Báo vnexpress số ra ngày 4/4/2018 trích dẫn: Theo hướng dẫn sử dụng thuốc An cung ngưu hoàng hoàn của Cục quản lý Dược (Bộ y tế) đây là thuốc Đông y có thành phần gồm các vị dược liệu và phải được sử dụng, kê đơn của thấy thuốc Đông y:
- Chỉ định: Dùng cho các trường hợp sốt cao co giật, hôn mê, mê sảng, hôn mê do trúng phong (viêm não, viêm màng não, xuất huyết não thể bế chứng: có sốt cao, huyết áp tăng...)
- Chống chỉ định: Tai biến mạch máu não, viêm não thể thoát chứng và thể chảy máu vào não thất của tai biến mạch máu não, người thể hàn, dương hư, tỷ vị hư hàn, phụ nữ có thai, người suy giảm chức năng gan, thận.
Các bác sĩ tây y cũng lưu ý: Trên thị trường có rất nhiều loại an cung ngưu hoàng hoàn, chất lượng, tác dụng khác nhau, thuốc càng nổi tiếng, giá trị càng lớn hàng giả, nhái càng nhiều, vì vậy nhất quyết phải mua an cung ngưu hoàng hoàn rõ nguồn gốc và CÓ NHÃN PHỤ TIẾNG VIỆT.
Tác dụng của an cung ngưu hoàng hoàn với từng đối tượng cụ thể
Tuy An cung ngưu hoàng hoàn là một sản phẩm của Đông y và có từ lâu đời nhưng nó cũng vẫn nhận được sự quan tâm của nên Y học hiện đại ngày nay. Đã có rất nhiều công trình nghiên cứu lâm sàng về tác dụng của an cung ngưu hoàng hoàn trên động vật và cũng cho thử nghiệm với những bệnh nhân đang bị đột quỵ, tai biến mạch máu não tại nhiều bệnh viện.
Đối tượng bị mất ý thức sau tai biến, đột quỵ
Nghiên cứu được tiến hành trên 208 người bệnh đang bị bất tỉnh cho thấy kết quả hồi phục rất tích cực. Những bệnh nhân được điều trị bằng An Cung Ngưu Hoàng khôi phục ý thức nhanh hơn và tốt hơn so với người không sử dụng.
Trong 208 bệnh nhân được chia ra làm 2 nhóm, mỗi nhóm 104 người:
- Nhóm 1: được điều trị với an cung ngưu hoàng hoàn và có đến 79 bệnh nhân cho thấy có hiệu quả. Trong đó có 13 người đã khôi phục ý thức hoàn toàn, 4 người khôi phục ý thức ở mức II, 23 người ở mức II, 24 người ở mức 4, 10 người ở mức 5 và 5 người khôi phục ý thức ở mức độ 6.
- Nhóm 2: không sử dụng an cung ngưu hoàng, được điều trị bằng các phương pháp khác. Kết quả là chỉ có 43 bệnh nhân khôi phục ý thức ở các mức độ từ 1 đến 5 và có đến 61 người không có phản ứng với các phương pháp điều trị khác.
Thống kê kết quả từ cuộc nghiên cứu cho thấy, việc dùng an cung ngưu hoàng hoàn điều trị tỷ lệ khôi phục ý thức và khả năng phục hồi cao hơn.
Đối tượng mắc bệnh huyết áp
Theo kết quả nghiên cứu, An cung ngưu hoàng hoàn có tác dụng hỗ trợ làm hạ huyết áp trên động vật thí nghiệm từ 5,4 – 7,5 kPa. Ngoài ra, An cung ngưu hoàng hoàn còn có tác dụng kéo dài thời gian sống của động vật trong điều kiện môi trường bị thiếu oxy do các chất có trong viên an cung làm giảm lượng oxy tiêu thụ của cơ tim.
Đăng trên Báo Tuổi trẻ số ra ngày 15/05/2012 Lưu ý khi dùng An cung ngưu hoàng hoàn tác giả Lan Anh:
TS Đặng Quốc Khánh, trưởng phòng y học dân tộc, Cục Quân y, cho hay trong nghị định hợp tác giữa hai chính phủ Việt Nam và Trung Quốc, Viện Y học cổ truyền quân đội đang nghiên cứu về tác dụng điều trị đột quỵ do tai biến mạch máu não của An cung ngưu hoàng hoàn. Trả lời Tuổi Trẻ về lý do An cung ngưu hoàng hoàn đã được lưu hành tại Việt Nam, nhưng sao lại đang được nghiên cứu thêm, ông Khánh cho rằng nghiên cứu chủ yếu đánh giá bài thuốc này áp dụng ở bệnh nhân Việt Nam như thế nào, chứ không phải nghiên cứu đánh giá tác dụng nói chung của bài thuốc.
Cũng theo TS Khánh, An cung ngưu hoàng hoàn là một bài thuốc cổ phương, được chỉ định điều trị tai biến mạch máu não giai đoạn cấp; chấn thương sọ não, hôn mê do đàm, nhiệt che mờ tâm khiếu (tổn thương gan, thận có sốt cao, mê sảng); dùng cho dự phòng tai biến mạch máu não, cho giai đoạn di chứng. Tuy nhiên, TS Khánh cho rằng An cung ngưu hoàng hoàn không thể thay thế các thuốc hạ áp, người bệnh cần dùng thuốc theo sự chỉ định của thầy thuốc.
